Genelde bu köşede hakkında yazdığım tabloların aslını görmeden yazıyorum, tabloların çoğu dünyanın bir ucunda müzelerde ya da özel koleksiyonlarda olduğundan --bazıları pek kaliteli olmayan-- baskılarla yetinmek zorunda kalıyorum. Bir tabloyu bilgisayar monitöründe ya da kitapta görmek elbette aslını görmek ile aynı değil. Picasso’nun bu tablosu aslını gördüğüm ender okuyan kız tablolarından biri, bu yüzden ne denli etkileyici olduğunu biliyorum.
Pablo Picasso “Plajda Kitap Okuyan Kız” resmini 1937 yılında yapmış. Bu, ünlü ressamın hayatı açısından önemli bir yıl, çünkü aynı dönemde, başyapıtlarından biri sayılan “Guernica”yı tamamlamış.
1936’da patlak veren İspanya iç savaşı Picasso’yu çok sarsar, 1937 yılının Mayıs ayında Guernica’nın Franco’cular tarafından vahşice bombalanması, Picasso’ya 20. yüzyılın belki de en trajik tablosunu yapma gereği duyurur.
“Plajda Kitap Okuyan Kız”ı, Guernica’nın bombalanmasından önce, 18 Şubat 1937’de tamamlıyor Picasso. “Guernica” gibi burada da az renk kullanarak, çizgilerin öne çıkmasını sağlar. Resmin adını plajda kitap okuyan kız olarak çevirdim ama daha doğru bir çeviriyle “Kitaplı Yıkanan Büyük Kız” anlamına gelen bir ismi var; Türkçe fazla anlamlı bir başlık olmadığı için tablonun İngilizce başlığından yararlandım.
Picasso başlıkta "kitap" sözcüğünü kullanmış ama kızın okuduğu sanki bir taş tablet, ne sayfaları var ne de cildi. Bu resimde kitaba benzeyen şey okuduğundan çok, kızın kendisi. Sanki bedeni, okunmaktan yıpranmış, sayfaları bükülmüş bir kitap. Daha uzun bakıldığında, kitap gibi algılanan bedeni, denizin dalgaları olarak hayal bile edilebilir. Kızın bedeninde kuşkusuz bir hafiflik var, hâlbuki ilk bakışta onu kâğıda ya da suya benzetmiyoruz, daha çok yerinden kıpırdamayacak denli ağır, metal bir heykeli andırıyor. Su ya da kâğıt gibi kıvrımlar içinde olması onun ağır metal görüntüsü ile bir zıtlık oluşturuyor.
Resme dikkatli baktığımızda neden plajda olduğunu da anlıyoruz genç kızın: bulunduğu yeri simgeler gibi başı bir balık, ayağı ise sanki tek tırnaklı bir hayvana ait. Bir an kız gibi görünürken, diğer anda bir hayvana dönüşebiliyor. Yüzüne çok yakından dikkatle baktığımızda da, karikatürleştirilmiş gözler ve burun görüyoruz. Baktığı yer kucağındaki "kitap" mı, emin değilim, sanki bize bakıyor.
Bu resmin en etkileyici yanı, kızın tüm bedeninin kitabın üzerine kapanmış görünmesi. İlgiyle okumaktan öte, okuduğu ile bütünleşmiş bir beden. Kızın kendisi bir kitap. Biraz su, biraz kâğıt. Hem metal gibi ağır, hem sayfalar kadar hafif. Hem yapılı hem de narin. Figürün bir noktasına baktığınızda gördüğünüz, diğer yerlere bakarken gördüğünüzden hep çok farklı.
Pablo Picasso “Plajda Kitap Okuyan Kız” resmini 1937 yılında yapmış. Bu, ünlü ressamın hayatı açısından önemli bir yıl, çünkü aynı dönemde, başyapıtlarından biri sayılan “Guernica”yı tamamlamış.
1936’da patlak veren İspanya iç savaşı Picasso’yu çok sarsar, 1937 yılının Mayıs ayında Guernica’nın Franco’cular tarafından vahşice bombalanması, Picasso’ya 20. yüzyılın belki de en trajik tablosunu yapma gereği duyurur.
“Plajda Kitap Okuyan Kız”ı, Guernica’nın bombalanmasından önce, 18 Şubat 1937’de tamamlıyor Picasso. “Guernica” gibi burada da az renk kullanarak, çizgilerin öne çıkmasını sağlar. Resmin adını plajda kitap okuyan kız olarak çevirdim ama daha doğru bir çeviriyle “Kitaplı Yıkanan Büyük Kız” anlamına gelen bir ismi var; Türkçe fazla anlamlı bir başlık olmadığı için tablonun İngilizce başlığından yararlandım.
Picasso başlıkta "kitap" sözcüğünü kullanmış ama kızın okuduğu sanki bir taş tablet, ne sayfaları var ne de cildi. Bu resimde kitaba benzeyen şey okuduğundan çok, kızın kendisi. Sanki bedeni, okunmaktan yıpranmış, sayfaları bükülmüş bir kitap. Daha uzun bakıldığında, kitap gibi algılanan bedeni, denizin dalgaları olarak hayal bile edilebilir. Kızın bedeninde kuşkusuz bir hafiflik var, hâlbuki ilk bakışta onu kâğıda ya da suya benzetmiyoruz, daha çok yerinden kıpırdamayacak denli ağır, metal bir heykeli andırıyor. Su ya da kâğıt gibi kıvrımlar içinde olması onun ağır metal görüntüsü ile bir zıtlık oluşturuyor.
Resme dikkatli baktığımızda neden plajda olduğunu da anlıyoruz genç kızın: bulunduğu yeri simgeler gibi başı bir balık, ayağı ise sanki tek tırnaklı bir hayvana ait. Bir an kız gibi görünürken, diğer anda bir hayvana dönüşebiliyor. Yüzüne çok yakından dikkatle baktığımızda da, karikatürleştirilmiş gözler ve burun görüyoruz. Baktığı yer kucağındaki "kitap" mı, emin değilim, sanki bize bakıyor.
Bu resmin en etkileyici yanı, kızın tüm bedeninin kitabın üzerine kapanmış görünmesi. İlgiyle okumaktan öte, okuduğu ile bütünleşmiş bir beden. Kızın kendisi bir kitap. Biraz su, biraz kâğıt. Hem metal gibi ağır, hem sayfalar kadar hafif. Hem yapılı hem de narin. Figürün bir noktasına baktığınızda gördüğünüz, diğer yerlere bakarken gördüğünüzden hep çok farklı.
Pablo Picasso “Plajda Kitap Okuyan Kız” (1937)
“Grande Beigneuse au Livre”
Musée Picasso, Paris
“Grande Beigneuse au Livre”
Musée Picasso, Paris
2 yorum:
Yazınız okudum. Resme bir daha bir daha, hatta defalarca baktım. Bizlere resim diye gösterilenler güzel duygular uyandırmalı, neşe ve mutluluk vermeliydi. Oysa Picasso nun eserleri,eleştiri yüklü, acı ve mutsuzluk çağrıştırıcı, yani "kötü" Yani "bize" göre değil. Ama onu biraz anlamamı sağladığınız için teşekkürler.
Kübizm akımının sürrealist estetiği bağlamında Guernika bağlantınız anlamli görünüyor. Soyut bir gerçeklikle ayni anda ne çok bilgi- ve durumun- birşe da verilmeye çalışıldığını yazınızdan anlıyoruz. Tablo için ilginç olan; margarini keşfeden aileye mensup İngiliz milyoner Peter Watson'un (1908-1956) dünyanın en pahalı erkek fahişesi olarak bilinen ve çok kahrını çektiği Louis Denham Fours'u(1914-1948) başından def etmek için bu tablonun orjinalini ona hediye etmesidir. Fours'un 9.500 USD'a elden çökertip borçlarını ödediği halen Metropolitan Museum of Art'takı tablonun güncel değeri 50 Milyon USD' nin üzerinde tahmin edilmektedir.
Yorum Gönder