22 Nisan 2008 Salı

Vincent van Gogh "Une Liseuse de Romans"


Amsterdam Van Gogh Müzesinin ünlü ressamın yazdığı mektuplar üzerine yaptığı bir araştırmaya göre, Vincent van Gogh 800 kez edebiyat eserlerinden, en az 150 kez de yazar isimlerinden bahsetmiş. Bu denli sık edebiyattan söz etmesini, ressamın edebiyat sevgisine gösterge olarak kabul edebiliriz. Kardeşi Theo’ya yazdığı bir mektupta “kitaplara karşı dayanılmaz bir tutku hissediyorum, kendimi sürekli olarak eğitmek ve bir şekilde, kendimi geliştirmek istiyorum. Benim için okumak, ekmek yemeyi istemekten farksız” sözleri kitaba karşı duygularını açıkça dile getiriyor.


Bir başka mektubunda, Pierre Puvis de Chavannes’ın kitap okuyan adam tablosu karşısında ne çok heyecan duyduğunu anlatır. Bu tabloda onu en çok etkileyen şey, okunan kitabın sarı kapaklı olmasıdır. Sarı, Van Gogh’un sevdiği ekin tarlalarını ya da ayçiçeklerini canlandırdığı renk olduğu için değil sadece, aynı zamanda o yıllarda Fransa’da günün romanlarını sarı kapaklı baskılarla yayınladıklarından, ressamın zihninde güncelliği, çağdaşlığı temsil ediyordu. Siyah kapaklı resmettiği İncil’in aksine sarı kapaklı romanlar sevdiği ve çok saygı duyduğu Emile Zola’nın “Yaşama Sevinci” kitabı gibi adeta ona yaşama sevinci aşılıyorlardı.


“Roman Okuyan Kız” tablosunda da genç kızın elinde sarı kapaklı bir kitap görüyoruz. Geleneksel Arles kostümüyle resmettiği kızın elinde modern bir roman olması, Van Gogh’un sevdiği türden bir zıtlık oluşturuyordu: geleneksel ile çağdaşın birlikte görünmesi. Resimdeki bir başka zıtlık, resmin üst bölümüne hükmeden sarı ile alt bölümde tabloyu kaplayan koyu renklerin bir arada duruşu. Kızın yanındaki masaya beyaz sayfalar koyması ve elbise kolunun canlı sarı renkte olması da iki tezat rengin arasında gözü dinlendirmek için koyduğunu söylediği renkler.

Van Gogh çok sayıda kitap resmi, özellikle de sarı kapaklı kitap resimleri yapmıştır. Yine Arles kostümüyle yaptığı Madame Ginoux tablosu, “Roman Okuyan Kız” tablosundan çok daha ünlüdür fakat diğer okuyan figür yağlı boya tablolarında, gerçek bir okuma eylemi yoktur, sadece masanın üzerinde açık duran kitaplar vardır. Bu yüzden kocaman açılmış gözleriyle okuyan bu genç kız tablosu çok ilginçtir. Van Gogh bu resminde özellikle okuma eylemine dikkat çekmek ister. Resmettiği yer sanki bir kitaplık değilmişçesine, sol üst köşeye bir güneş yerleştirmiştir, okuma eyleminin bir aydınlanma olduğunu anlatmak istiyordur sanki.



“Une Liseuse de Romans” 1888
Özel Koleksiyon

Hiç yorum yok: